Lower Babupara-o donggipa Garo Labour Corps-ni Cenotaph-ko pe·e galanina NGO-rang jegalgrima

Tura, March 20, 2025: Skanggipa a·gilsak gimikni dal·gipa dakgrikani ba First World War-ni somaio kam ka·na British sorkarini seoke watatako man·e, France a·songona re·ange, dakgrikani a·bao kamrangko ka·e janggitangtangko gimaatgipa, A·chik Matgrikrangko gisik ra·na gita, uamangni bimingrangko see donenggipa Cenotaph-ko pe·galani gimin Tura-ni nangrimgimin NGO-rang, Civil Society-rang aro Social Activist-rang apsan bakrime, Butbar salo jinma jegalgrimangtokaha.

Tura Lower Babupara-o songe donenggipa Garo Labour Corps ba a·gilsako dal·gipa dakgrikani somaio kam ka·na re·angenba janggitangko gimaatgipa A·chik Matgrikrangko gisik ra·na tarie donenggipa Cenotaph-ko pe·gale nitobate taridapna gita, Tura Municipal Board (TMB)-ni kam ka·anio, commencial complex-na man·chape rikna miksongenga ine ma·siani ja·mano, nangrimgimin NGO-rang baksa Tura-ni Mothers’ Union, Civil Society-rang aro Social Activist-rang March 19 tariko apsan tom·dake jegalangtokaha.

Ia obostani bidingo ma·sina sike Tura Mothers’ Union-ni dilgiparang March 17 tariko Tura-ni Deputy Commissioner-ko gronge, Lower Babupara-o songe donggipa Cenotaph-ko pe·ahani gimin sing·sandianiko dakon, ua Cenotaph-ko nitobate taridapna gitasa pe·aha aro iako gital dake rikanio maming dakeba commercial complex-ko man·chapatjawa ine DC aganchakahachim.

Indiba, GSMC-ni RTI ka·e nianio ma·siani gitade, ua Cenotaph-ko gital dake taridapan baksa Commercial Complex-ba dongchapgen ine report-ko on·ahani gimin, Tura-ni dingtang dingtang dolrang ka·a ding·chaoe, Commercial Complex-ko man·chape rikna man·jawa ine jegalenba, Butbar salo DC-ko gronge, Joint Memorandum-ko on·angaha.

Ia kamko ka·giparang Tura-o songdonggipa manderang, NGO-rang, Senior Citizen-rang aro Civil Society-rang baksa mamingkoba ku·monga gri skatang an·tangtangni nangnika gita kam ka·aiaha ine nangrimgimin NGO-rang matnangaha. “Chengoni gisik ra·na ripingbaenggipa jatni gamko maming saloba manderangni namnikaniko sing·chenggija, skatang kam ka·na man·ja, iandakgipa kamara A·chikrangni ka·tongko namen be·atani aro sa·dikatani ong·a. Tura Municipal Board (TMB) iani bidingo kragipa aganchakaniko on·na nangchongmota” ine nangrimgimin NGO-rang dabiangtokaha.

Ia gisik ra·na krabegipa Cenotaph-ko skanggipa a·gilsak gimikni dal·gipa dakgrikani somaio A·chik Matgrikrang, France a·songona re·ange, 1918 bilsini July 16 tariko Tura-ona re·bapilgipa A·chik matgrikrangko mande ra·e gisik ra·na tarie dongipa ong·achim. Ua dakgrikaniona sak 500 A·chikrangko seoke, British sorkari France a·songona watataha, ua sak 500-oni sak 456-san dakgrikani biapona sokangaiaha, maina uamang jahas-o re·angmittingo sin·ani gimin saa ding·anirangko man·e mittam-rang siangaha. Jensalo 1918 bilsini May 25 tariko dakgrika matchotaha, sak 456-oni sak 120 mangmangsan, 1918 bilsini July 16 tariko Tura-ona janggi tange sokbapilaha. Ian A·chikrangni Ma·ambio dal·begipa gisik ra·na krachongmotgipa ong·a.

”Uni gimin ia Cenotaph-ko nosto ka·aniara, A·chik pagitchamrangni janggitangko on·kange kam ka·aniko mikchepe ra·ani aro onchepani ong·chongmota, jatni gamchatgipa aro ripinge donenggipa gamrangko maming saloba, jinmani nangnikani gri kam ka·na nangchongmotja aro ian A·chikrangni ka·tongko sa·dikatani ong·chongmota aro namen dukko ong·ata” ine nangrimgimin NGO-rangni dilgiparang DC-na seatgipa chittio janapataha.

Nangrimgimin NGO-rang jekai GSMC, GSU, Mother’s Union, Durama Imbama Norombi Dikkimbi A·chik Ma·giparang (DINDAM), New Tura Development Forum (NTDF), Civil Society-rang, Social Activist-rang aro gipinrang Garo Labour Corps-ni Cenotaph-ko pe·ahani gimin suk ong·gijaniko parakatenba, ta·rake taripiltaichina didiangaha.

West Garo Hills a·jani Deputy Commissioner Jagdish Chelani iani bidingo, NGO-rang aro gipin dilgiparang baksa tom·e chanchirimaniko dakenba, ua chanchigrikanio u·isretgrikanirangko talgrike ra·aha aro ia taridapenggipa kamrangko adita salrangna dontongatchengaha ine Mothers Union-ni Secretary Ma Sume G.B Sangma kobor ra·timgiparangna aganaha. Ia Cenotaph-ko nitobate taridapaniara namen nambegipa miksongani ong·achim. Indiba chu·gimikko pe·galsrange taridapnade nangja ineba Ma Sangma aganaha.

“A·bachengode iako taridaptaina am·enga ine chingna u·iataha, uni giminsa, chinga maming jegalaniko dakjachim, indiba uamang jensalo chu·gimikkon JCB-chi jilruruenba pe·e galanina chinga jagokpilaha” ineba Ma Sangma agandapataha.

Uni gimin skango jedake ong·achim, ua apsan daken taripiltaina nanggen aro mikkangchi jinmani nangnikao aro u·iao pangchake dakpachina NGO-rang didiangaha.

Loading

LEAVE A RESPONSE

Your email address will not be published. Required fields are marked *